Burun ve hapşırığın matematiği

Bu yazıyı paylaşabilirsin!

Kokuları algılamakla görevli olan burnumuz aynı zamanda, soluduğumuz havayı nemlendirip ısıtarak akciğerlere gönderimini sağlar.
İnsan bir günde ortalama 23.000 defa soluk alıp verir, bu demek oluyor ki yaklaşık 15 metreküp havayı süzer, nemlendirir ve ısıtır. Örneğin 20°C ısıya sahip bir odada burundan nefes alan bir kimsede solunum havası gırtlağa geldiğinde 32°C ısınmış ve % 98 oranında nemlenmiş olur. Aynı kişi aynı yerde ağzından soluk alacak olursa, solunum havası gırtlağa geldiğinde 30°C ısınmış ve % 80 nemlenmiş olur. Sıcak ya da soğuk olsun kuru hava gırtlak, nefes borusu, bronşlar ve akciğerler için tahriş edicidir…

Burun yukarıda belirttiğimiz işleviyle solunan havanın ısı ve/veya nemlilik yönünden taşıyabileceği olumsuz özelliklerini gidererek, rahat solunacak bir hava yaratmaktadır.
Burun deliklerinin ardındaki alan, kimyacıların açıklamada zorlandıkları harikulade duyarlılığa sahip bir iklimlendirme sistemine sahiptir. Bu sistem, sadece havanın sıcaklık ve nemini ayarlamaz, aynı zamanda havanın muhteviyatında ki zararlı molekülleri algılayıp alarm veren bir mekanizmaya da sahiptir. Bu alarm mekanizması, burun mukozasının uyarılmasıyla, akciğerlerdeki havanın burun ve ağızdan kasırga hızıyla dışarıya boşaltılması şeklinde faaliyet gösterir ki, bu durum hapşırma olarak adlandırılır. Hapşırma neticesinde, solunan havayla vücuda giren zararlı maddeler dışarı atılır.

Hapşırma sırasında ağızdan çıkan havanın ve içindeki partiküllerin çıkış hızının yaklaşık 150 km/saat olduğu tespit edilmiştir. Grip, tüberküloz vb. hastalıkların virüsünü taşıyanlar, hapşırma esnasında etrafa 100 milyon civarında mikroorganizmayı misket bombası gibi saçar. Meydana gelen bulutçukta 2.500–5.000 civarında damlacık çekirdeği havada saatlerce kalabilmektedir. Damlacık çekirdeklerinin çapı azaldıkça havada kalma süreleri artar. Uzun süre havada kalarak hastalıkların yayılmasına sebep olan damlacık çekirdeklerinin çapı, 1 ila 5 mikrondur (1 metrenin 1 milyonda biri).
Burunun vücudunuzdaki görevleri bu kadarla sınırlı değil ama bizden bu kadar.
Kaynak: 1.

Görsel Kaynaklar:  1. 2.